•    اهداف برگزاری نمایشگاه طب سنتی ، طب جایگزین و داروهای گیاهی

1-  ارتقاء سطح دانش عمومی در زمینه های شناسایی ، بومی سازی ، کشت ، تولید و فراوری ، بسته بندی ، استخراج و صیانت از مواد موثر با استفاده

      از فن آوری ، تجهیزات و صنایع نوین

2-فرهنگ سازی و تغییر سبک زندگی و مصرف صحیح فرآورده های سالم در فرایند تولید و توزیع به منظور بالابردن سطح سلامت و  بهداشت جامعه

3- معرفی فرصت های نوین اشتغال زایی و کار آفرینی در بخش تولید و فرآوری صنایع کوچک ، متوسط و پیشــرفته با استفاده از طــرح های دانش

     بنیان موفق در توسعه متوازن زنجیره علم و ثروت و تاثیر آن در امر توسعه کشور

4- معرفی انواع افزودنی های مجاز (طعم دهنده ها ، رنگ دهنده های طبیعی ، عرقیات ، عطریات ، اسانس های گیاهی)

5- تعامل و همفکری سازنده بین بخش های علمی ، تولیدی ، اجــرایی و بارزگانی به منظور ترفیع کیفیت تجـاری سازی و معرفی محصولات نوین

     تولیدی و استانداردسازی جهت مصارف داخل کشور و صادرات و ورود به بازار جهانی

6- ترویج فرهنگ تبادل فناوری و بکار گیری دانش روز با استفاده از فضــای مذاکره و تعامل بین فعالان حوزه فناوری بر اساس فن بازار تخصصی و

     بسترسازی مناسب برای سرمایه گذاری بازرگانان داخلی و خارجی

7- ارائه خدمات مشاوره های علمی تخصصی برای متقاضیان برگزاری کارهای تخصصی

8- معرفی طرح های مربوط به احیاء میراث مکتوب و تاریخی

9- تسریع و گسترش استفاده از داروهای گیاهی، گیاهان دارویی طب جایگــزین و طب سنتی اسلامی در نظام درمانی و سلامت کشور و جامعه جهــانی

•  تاریخچه و سیر تحولات ایران و جهان

   

•    الف-  داروهای گیاهی و گیاهان دارویی

در پزشکی کهن ، دارو ها از گیاهان بدست می آمدند و برای استفاده از گیاهان دارویی گیاهان را در سایه ، خشک نموده و مورد استفاده قرار می دادند. در ایران ، مصر ، بابل ، هند و چین قدیم از گیاهان دارویی استفاده های فراوانی می شده است .

گیاه شناسی در ایران قبل از اسلام نیز سابقه طولانی داشت در اوستا بارها از اوروروبیشه زو ( گیاه درمانی ) ستایش شده است.

حکیمان ایرانی از صدها گیاه رستنی درمان بخش آگاه بودند و آنها را مقدس می شمردند برای مثال محمدبن ذکریای رازی ( سالهای 250- 313 ق) دایره المعارفی در درمان شناسی به نام کتاب الحاوی فی الطب و کتاب خلاصه پزشکی به نام المنصوری و کتاب دیگری بنام منافع الاغذیه و دفع مضارها را نوشت این کتب و بقیه آثار او مخزن و مرجع مهم اطلاعات گیاه شناختی برای نسل های متمادی در شرق و غرب بوده است.

همچنین پزشک نامی ابو علی سینا (سالهای 359 تا 416 ه ش ) 811 داروی گیاهی و مصرفی را در کتاب قانون همراه با اثرات آنها بر بدن انسان شرح داده است

گیاهان دارویی معطر عمدتا به فرمول های زیر مصرف می شود

1-     گیاه تازه

2-     گیاه خشک شده وبسته بندی شده

3-     بصورت فرآوری شده توسط حرارت

4-     استحصال مواد موثر در صنعت

تفاوت بین گیاهان دارویی و داروهای گیاهی

گیاهان دارویی شامل بخش هایی از گیاه است که پس از خشکاندن بدون هر گونه تغییری در مغازه ها و عطاری ها بفروش      می رسد مانند زیره ، رازیانه، هل یا دارچین و ... گیاهانی هستند عمدتا بی ضرر و کم ضرر که خواص درمانی آنها به اثبات رسیده است اما داروهای گیاهی حاصل تبدیل برخی گیاهان به دارو در کارخانه های داروسازی و طی فرایندی خاص و استریل هستند .

در ایران حدود هشت هزار گونه گیاهی موجود است که از این تعداد دو هزار و سیصد گونه جزء گیاهان معطر و دارویی هستند و از این تعداد چهارصد و پنجاه گونه در عطاری ها بفروش می رسد .

اما در اثر دگرگونی های زیست محیطی به تدریج از این گونه های با ارزش دارویی کم می شود و بنا بر گزارش گروه بین المللی حفاظت باغ های گیاه شناسی ، بسیاری از گیاهان دارویی به دلیل برداشت بی رویه و نابودی جنگل ها در معرض انقراض هستند همیشه یک گیاه دارویی اثری مشخص ندارد و طیف اثرات آن ممکن است زیاد یا کم شود به این معنی که یک گیاه ممکن است در درمان چندین بیماری موثر باشد و برعکس برای تقویت اثر درمانی آنها اغلب مخلوطی از چند گیاه تهیه می شود تا تاثیرش چند برابر شود .

مواد شیمیایی گیاهی و اثر درمانی آنها را بر حسب عملکردشان در بدن انسان مشخص میکنند . بنابر این گیاهان دارویی با توجه به عملکردشان در گروه های معینی طبقه بندی می شوند مانند گیاهان کاهش دهنده چربی و کلسترول ، ضد التهاب ، معرق ، خلط آور ، مسهل ، مقوی قلب ، آرام بخش ، ضد فشار خون ، معطر ، ضد انگل ، ضد دیابت ، ضد استفراق و ...

یکی از باورهای غلط مردم در حوزه طب سنتی اسلامی ((نداشتن عوارض جانبی گیاهان دارویی)) است که متاسفانه این باور غلط مردم را بی محابا به سمت استفاده از هر گونه گیاهان دارویی یا دارو های گیاهی سوق می دهد که قطعا از اثرات سوء مصرف آنها در امان نخواهند بود برای نمونه بعضی افراد ممکن است هندوانه ابوجهل را به توصیه افراد غیر متخصص و نا آگاه مصرف نمایند در صورتی که در مقاله های دارویی طب نوین و سنتی این گیاه جزء گیاهان سمی طبقه بندی شده و مصرف ناصحیح آن می تواند باعث التهاب و خونریزی روده ها شود .

براساس پیش بینی بانک جهانی ارزش بازار داروهای گیاهی از 5/25 میلیارد دلار درسال 2015 به رقم 4/35 میلیارد دلار در سال 2020 افزایش خواهد یافت .

ارزش بازار دارویی کشور ایران ( که در حال حاضر بیش از 96% آن مربوط به داروهای شیمیایی است) در حدود 3 میلیارد دلار است که باید تا سال 1404 بیش از 20درصد آن به داروهای گیاهی اختصاص یابد .

همچنین لازم به ذکر است صنایع دارویی با بازار جهانی 1200 میلیاردی یکی از 5 صنعت سودآور جهان محسوب می شود. در کشور ایران بیش از صد کارخانه داخلی 55 % از سهم بازار داخلی را در دست دارند . براساس آمار موجود حدود 40 % از افرادی که داروهای شیمیایی مصرف می کنند دچار عوارض جانبی می گردند که موارد فوق الذکر نشانگر روند روبه رشد قابل توجه این تحولات در نظام های سلامت کشور و جهان میباشد .

•   ب-  طب مکمل و جایگزین

استفاده از طب مکمل و جایگزین روز به روز بیشتر مورد توجه مردم قرار میگیرد به نحوی که بسیاری از بیماران ترجیح می دهند از روش های طبیعی تر و کم عارضه تر برای درمان بیماری هایشان استفاده نمایند .

اما متاسفانه شناخت درست و کافی از شاخه های این طب در میان مردم و حتی جامعه پزشکی وجود ندارد .

طب رایج همان روش های درمانی است که مردم در بیمارستان ها یا مراکز درمانی می بینند مانند جراحی ، داروهای شیمیایی ، فیزیو تراپی و ... در حالی که هر روش درمانی غیر از روش های رایج مذکور که گاهی مبتنی بر تجربه ، سنت و حتی شواهد و یافته های علمی است را طب مکمل یا جایگزین به شمار می آوریم .

از جمله مهمترین شاخه های طب مکمل و جایگزین می توان به طب سوزنی ، گیاه درمانی ، استفاده از داروهای گیاهی ، ماساژ درمانی ، تغذیه ، رفلکسولوژی ، هومیوپاتی ، یوگا و ... اشاره کرد .

انواع طب های سنتی از جمله طب سنتی ایران ، چینی و آیورودا نیز از شاخه های مهم طب مکمل و جایگزین می باشند . همانطور که میدانیم طب رایج پزشکی در درمان بسیاری از بیماری ها بخصوص بیماری های مزمن ناتوان بوده و رضایت اغلب بیماران در فرایند درمان جلب نمی شود . اما ترکیب طب رایج و مکمل نه تنها می تواند درمان جامع و کاملتری را برای بسیاری ار بیماری های صعب العلاج به ارمغان آورد بلکه به بیماران قدرت انتخاب بیشتری را می دهد و هزینه های بیمار و هزینه های تحمیل شده به جامعه را نیز کاهش می دهد . تاریخچه طب نشان می دهد از زمان های قدیم اوهام و خرافات همراه طب بوده است و جامعه ، هیچگاه از خطرات افراط و تفریط در امان نبوده ؛ لذا بزرگنمایی و تأثیرات طب جایگزین در بعضی از افراد بقدری شگرف است که هر انسان عاقلی را به تامل وا می دارد و از طرفی میزان صدمات جبران ناپذیر استفاده ناصحیح از این طب نیز بسیار با اهمیت است .

گردش مالی طب مکمل و جایگزین در سال 2015 بیش از 40میلیارد دلار بوده است .

•   ج- طب سنتی اسلامی

پزشکی همراه همیشگی انسان در طول زندگی است چون که درد و رنج جرئی از زندگی بشر است لذا همواره دنبال درمان بوده و هست . مردم ایران ، یونان ، چاد ، آشور ، مصر و تمامی تمدن های اولیه بشری اطلاعاتی در مورد طبابت داشته اند. مهمترین دوره های مختلف طبابت و تجویز دارو در ایران عبارتند از

1- هخامنشیان                              2- ساسانیان                     3- اسلامی

دوره هخامنشیان یکی از سودمندترین و درخشان ترین ادوار در 2500 ساله گذشته بوده است و همواره به جهت تاکید بر موضوعات مختلف ازجمله بهداشت از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و پزشکان در این دوره براساس اهمیت تقسیم بندی شده اند . پزشکان دارو (داروساز) – جراح – روان درمان گرها و پزشکان گیاهی و با انتقال به دوره ساسانیان با توجه به اختلاف بین امپراطورها و پزشکان ، دانشمندان و حکیمان برای یادگیری طب ایرانی به ایران مهاجرت کردند و پس از آن مدرسه جندی شاپور ساخته شد و با برپایی اولین کنگره پزشکی در دوران حکومت انوشیروان انقلاب بزرگی در طب ایران و جهان ایجاد شد و پس از ورود اسلام به ایران این میراث قدیمی به مسلمانان واگذار شد و در دوره عباسی با انتقال جندی شاپور به بغداد این مرکز به تدریج به کانون علم طب تبدیل گردید و با در نظر گرفتن آموزه های اسلامی پیشرفت های زیادی در علم طب ، ترجمه و تألیف متون پزشکی پدید آمد. و اکنون طب سنتی ایران با توجه به ریشه های عمیق فرهنگی و امکانات متناسب با وضعیت موجود در عین رشد و شکوفایی امکان کمک رسانی و ارائه خدمات در سطوح مختلف بهداشت و درمان در جامعه را دارد و جایگاهی مهم و ارزشمند در سیستم کلان بهداشتی درمانی کشور دارد.

توجه و اهمیت دادن به همین موارد ظریف و آگاهی از اهمیت کاربردی طب ایرانی در حوزه بهداشت و درمان و کلاً نظام سلامت کشور موجب شده که مقام معظم رهبری در ابلاغ سیاست های کلی سلامت جایگاه طب سنتی اسلامی را به عنوان یکی از اصول مهم و کاربردی در نظر بگیرند.

از سال 1382 رشته تخصصی طب سنتی ( طب ایرانی) به صورت آکادمیک فعالیت خود را در تعدادی از دانشگاه های علوم پزشکی کشور آغاز کرده است. و در حال حاضر تعداد دانشکده ها و گروه های آموزشی طب سنتی در کشور افزایش یافته و سیستم علمی و دانشگاهی هم در خصوص تأسیس و راه اندازی این رشته اقبال چشمگیری داشته است.

هم اکنون لازم است با توجه به منویات مقام معظم رهبری در این خصوص تلاش و کوشش در تمامی رده ها در راستای رشد و اعتلای هرچه بیشتر طب سنتی و کاربردی کردن بیش از پیش در تمامی حوزه های بهداشت و درمان مدنظر قرار گیرد.

لازم به ذکر است درحال حاضر بیش از 70 درصد از جمعیت مردم جهان از خدمات طب سنتی ، مکمل و جایگزین و داروهای گیاهی و محصولات طبیعی درمانی استفاده می نمایند.

افزایش شتابدار گردش مالی طب سنتی در کشورها و سایر نقاط جهان توجه روز افزون سرمایه گذاران به این صنعت را به خود جلب کرده است.